آیا  مسواک های مخصوص نیاز به نخ زدن دندانها را برطرف می کند؟  آیا نخ زدن دندانها برای همه لذت بخش است؟ تعداد بسیار کمی از افراددر جامعه هستند که دندانهایشان را براساس برنامه صحیح نخ می زنند. دلایل متعددی  نیاز به نخ زدن دندانها را ضروری می کنند. مهمترین دلیل این است که موهای مسواک قادر به دسترسی و تمیز کردن همه نواحی و سطوح دندانی نیستند.

استفاده از مسواک و نخ دندان برای تمیز کردن سطوح مختلف دندان ها بطور مرتب توسط انجمن های علمی دندانپزشکی توصیه می شود. استفاده از مسواک برای تمیز نمودن شیار های سطح جونده دندان ها و همچنین سطوح صاف سطح دندان ها ضروری است. اما سطوح صاف بین دندانی محل هایی هستند که امکان  نفوذ الیاف مسواک به آن وجود ندارد و نیاز به وسایل کمکی دیگری مثل نخ دندان دارند. با توجه به اینکه استفاده از نخ دندان کار نسبتا سختی است و نیاز به آموزش دقیق و مهارت خوبی دارد بسیاری از شرکت های تولید کننده مسواک سعی می کنند با تبلیغات فراوان نشان دهند که استفاده از طرح خاص این مسواک ها نیاز به استفاده از نخ دندان را کاهش می دهد. برای درک این موضوع بهتر است ابتدا به نحوه عملکرد صحیح نخ دندان توجه کنیم.

نحوه صحیح استفاده از نخ دندان:
همانطور که می دانیم سطح دندان یک سطح محدب است بنابراین اگر نخ دندان بطور صاف بر روی این سطح قرار گیرد در برخی نقاط با سطح دندان برخورد و در برخی نقاط دیگر تماسی با دندان نخواهد داشت. بنابراین برای عملکرد صحیح، ابتدا بایستی نخ دندان با حرکت لغزشی از نقطه تماس دو دندان مجاور عبور داده شود و پس از وارد شدن در فضای بین دندانی، دندان را کاملا در برگرفته و به آرامی به سمت بالا و پایین کشیده شود.

بیایید برخی دلایل دور شدن افراد از نخ دندان را بیان کنیم:

از نظر برخی نخ زدن دندانها باعث آسیبب رساندن به لثه می شود.این مسئله به دلیل عدم اطلاع فرد از روش صحیح نخ زدن دندان است.نخ زدن دندانها بایستی با آرامی و با عبور دادن ملایم نخ دندان از بین سطوح دندانی همراه باشد سپس بایستی با حلقه کردن نخ دندان در اطراف دندان آنرا به آرامی به بالا و پایین حرکت داد.اگر این کار بطور منظم  یا روزانه انجام نشود در هر مرحله ای که این کار شروع شود مشکلاتی در ارتباط با درد مختصر و مشکل در عبور دادن نخ دندان از بین دندانها وجود خواهد داشت.

در برخی از افراد نخ زدن دندانها باعث ایجاد خونریزی در برخی از نواحی می شود.اگر با هر تماسی چه مسواک یا نخ دندان لثه های فرد شروع به خونریزی کنند این مسئله نشانه ای از التهاب ناحیه است که به دلیل عدم رعایت بهداشت در طی روزهای گذشته ایجاد شده است.شدت این التهاب وابسته به مدت زمانی است که فرد از مسواک یا نخ دندان استفاده نکرده است.اگر این مدت کوتاه باشد با استفاده منظم از وسایل بهداشتی امکان بهبود خودبخود این التهاب وجود دارد پس  بایستی بدون نگرانی اینکار را ادامه داد تا  پس ازچند روز مشکل برطرف شود. در غیر اینصورت برای درمانهای تکمیلی بایستی به دندانپزشک مراجعه شود.مسئله مهم آن است که از آن غافل نشد اگر فردی دچار زخمی در دست  شود حتما راهی برای کنترل خونریزی و ترمیم آن جستجو می کند برای خونریزی از دهان هم بایستی به همین میزان حساس بود.

بعضی ها در هنگام نخ زدن دندانها دچار پاره گی نخ و حتی گیر کردن قسمتهایی از نخ در بین دندانها می شوند و این مسئله باعث ناراحتی و آزردگی بیشتر آنها می شود.این مشکلات هنگامی رخ می دهند که پوسیدگی بین دندانی  یا جرم های بین دندانی وجود دارد .برای کسب منافع استفاده از نخ دندان بایستی با مراجعه به دندانپزشک علت این مشکلات را برطرف نمود.

گول نخورید...

همه این مشکلات می توانند باعث شوند تا فرد از نخ زدن دندانها دوری کند و یا اینکه دنبال راهی برای جبران آن باشد.همین مسئله باعث شده تا انواع مسواک ها با طرح های متفاوت ارایه شوند که نمونه هایی از این مسواک ها و تبلیغاتشان را بطور معمول در تبلیغات محیطی و رسانه ای شاهد هستیم.باید این نکته را یاد آور شوم که هیچکدام از این طرح ها نمی توانند جایگزین نخ زدن دندانها شوند. هیچ راهی ارزانتر و موثرتر از استفاده از نخ دندان برای پیشگیری از ناراحتی های بین دندانی وجود ندارد.

دکتر محمدامین نریمانی، متخصص ارتودنسی و ناهنجاری فک
این مقاله در روزنامه جام جم منتشر شده است.